WAT JIJ KUNT LEREN VAN DE GEN Z-LESSEN VAN XXL NUTRITION
Lui, ongeïnteresseerd en veeleisend. Gen Z heeft geen al te beste reputatie. Nou ja, als je de media mag geloven. Want bij veel bedrijven ontstaat een heel ander beeld. Kijk maar naar XXL Nutrition. Niet alleen vullen ze hun vacatures makkelijk met jongeren, maar weten ze ook voor langere tijd te binden. De ervaring van eigenaar René van der Zel: werken met Gen Z’ers is echt niet ingewikkeld. De truc zit ’m in de kleine dingen.
Gen Z neemt alles over
Het feit is dat niemand meer om Gen Z heen kan. Letterlijk. Ruim 35 procent van de beroepsbevolking komt namelijk uit deze generatie. Je hebt ze dus nodig. Niet alleen om je medewerkersbestand op peil te houden, maar ook voor wat ze meebrengen. Een eindeloze energie, nieuwe ideeën, de wil om het nét iets anders te doen en een drang om zich optimaal te ontwikkelen.
En al die vooroordelen dan? Trap daar vooral niet in. Sterker nog: uit onderzoek van het CBS blijkt dat Gen Z de hardstwerkende generatie ooit is. Ruim 77 procent heeft een (bij)baan, waarbij ze gemiddeld zo’n 23,8 uur per week werken. Vaak naast school of een studie. Dat zijn tientallen procenten meer dan vorige generaties. Bovendien steken de Nederlandse jongeren ook nog eens met kop en schouders boven hun Europese generatiegenoten uit.
Wel werken ze nét iets anders. Gen Z’ers deinzen niet terug om standaarden rondom werk te challengen. Inclusief een nieuw wensenlijstje dat (iets) afwijkt van hun voorgangers. Speel je daar slim op in, dan blijven die jongeren vanzelf. En dat hoeft echt niet zo ingrijpend te zijn.
“Als je personeel probeert te lokken, dan ben je al helemaal verkeerd bezig.”
Kijk naar de praktijk
René van der Zel kan hierover meepraten. Hij ziet deze nieuwe generatie elke dag massaal in actie op z’n werkvloer. In 2004 richtte hij XXL Nutrition op, inmiddels hét supplementenmerk in Europa. Al vanaf het prille begin trok-ie jonge medewerkers aan. En ook nu is ruim 80 procent van z’n medewerkers onder de 30 jaar. “Ik weet niet beter,” aldus René. “Veel jongeren die hier starten, blijven voor langere tijd. Ik roep wel eens: ‘Werk je hier nou nog steeds? Ga is wat anders zoeken!’ Een geintje, natuurlijk. Want ik wil ze absoluut niet kwijt.”
Wat maakt het dat die jongeren steeds bij zijn merk uitkomen? “We werven altijd op mensen die niet alleen ‘werk’ zoeken, maar die zich echt willen ontwikkelen. Vervolgens geven we ze alle vrijheid om dat te doen.” Denk aan persoonlijke doelen en taken, die ze zelf kunnen vormgeven. Zonder dat hun manager continu meekijkt. “Mensen voelen zich veilig om dingen te roepen en te ondernemen. Zo krijg je ideeën waar je zelf niet aan had gedacht.”
Harde bewijzen over waarom mensen voor XXL Nutrition kiezen, zijn er niet. “Eerlijk: dat hebben we nooit formeel gevraagd,” geeft René toen. “Het feit dat ze er nog zijn, zegt genoeg. Je hoort vaak dat deze generatie lastig is. Dat ze niet willen werken, bijvoorbeeld. Maar ik ervaar dat totaal niet. Als mensen happy zijn, leveren ze gewoon. Daarom letten we hier goed op de simpele dingen die werk leuker maken.”
Investeer in een goede basis
Dat juist die ‘kleine’ dingen een verschil maken, komt ook in onderzoek naar voren. Natuurlijk speelt het salaris mee. Maar alleen daarmee red je het niet. Jongeren vinden hun vrijheid en autonomie het allerbelangrijkst. Flexibele uren, de optie om (deels) thuis te werken en het liefst zo min mogelijk hiërarchie. Koppel dat aan persoonlijke contact, waardering en groeikansen, en jongeren vinden al snel hun plek binnen jouw organisatie.
Kijk hiervoor ook kritisch naar je eigen bedrijfscultuur. Ga na wat jij Gen Z te bieden hebt. Is dat nog te weinig om als bedrijf aantrekkelijk te zijn? Dan is er werk aan de winkel. Want met mooie praatjes kom je niet ver bij deze generatie.
René: “Als je personeel probeert te lokken, dan ben je al helemaal verkeerd bezig. Dat betekent dat er in de basis iets niet klopt. En dan lopen ze alsnog de deur weer uit.” Gen Z’ers willen serieus genomen worden. Op een plek waar ze zich prettig voelen. Waar hun energie en nieuwsgierigheid alle ruimte krijgen. Zonder al te veel van hun privéleven te moeten inleveren.
“We zorgen ervoor dat iedereen zich gezien en gehoord voelt,” vertelt René. “Het gaat bij ons niet alleen om het resultaat, maar ook om de reis. Liever een 7 en een blij bedrijf, dan een 8 waarbij de helft wegloopt.”
Jongeren, vertel het maar
Zo’n relatie opbouwen is key bij Gen Z’ers. Ze willen geen nummer zijn binnen een groter geheel. Maar écht deel uitmaken van de organisatie. Inspraak hebben in hoe ze hun rol voor zich zien. Met flink wat ruimte om zichzelf te ontwikkelen en nieuwe ideeën te pitchen.
René voert die filosofie tot in het extreme door: “We besloten een tijdje geleden de stap naar Duitsland te maken. Ik riep het team bij elkaar en zei: ‘Hoe gaan we dit aanpakken, jongens?’ Daarna liet ik een stilte vallen.”
De ideeën vlogen hem al snel om de oren. “Iemand van sales riep: ‘We moeten franchise-supermarkten benaderen.’ Prima. Ga maar doen. Daar haakte iemand van marketing op in: ‘Maar dan moeten we ook ons platform optimaliseren voor de Duitse markt.’ Klopt, dus zet maar op papier hoe jij dat voor je ziet. Dan regelen we dat.”
Niks delegeren, dus. Door het proces volledig om te draaien, haakten mensen vanzelf aan. “Dan kun je zeggen: wat maakt het uit? Maar die nuance maakt wel degelijk een verschil,” legt René uit. “Tuurlijk, je kunt iemand vertellen wat-ie moet doen en ’m daarna een rugzak vol verantwoordelijkheid omgooien. Maar als iemand geen eigen inbreng heeft, krijg je ook geen ownership.”
Zijn tactiek bleek te werken. Niet alleen is de overstap een succes geworden, maar het versterkte ook de bestaande cultuur. “Mensen voelen zich een soort ‘eigenaar’ van dat stukje van het bedrijf. Ook denken ze meer in oplossingen dan problemen. Logisch ook, want anders moeten ze die zelf oplossen.”
Vrijheid, blijheid
Verantwoordelijkheid vraagt natuurlijk ook om vertrouwen. Jongeren durven los te laten in je organisatie. Met alle autonomie en flexibiliteit die daarmee komt. “We hebben geen functieomschrijvingen,” ligt René toe. “Iedereen heeft bepaalde taken en individuele verantwoordelijkheid. Die kunnen per maand of jaar verschillen. Vaak ook omdat mensen werk naar zich toetrekken.”
Want als Gen Z’ers één ding niet fijn vinden, zijn het micromanagers. Ze willen dingen uitproberen, zichzelf bewijzen. Fouten maken en daarvan leren. Met een manager die pal achter ze staat op momenten dat het nodig is. Om ze vervolgens de vrijheid te geven in hun dagelijkse taken.
René: “Het draait allemaal om de dynamiek. Een fijne en veilige sfeer neerzetten. Dát zorgt ervoor dat mensen goed in hun energie zitten. Veel mensen vinden dat maar bijzonder. Voor mij is het heel normaal. Ik vind het bijzonder dat zij het bijzonder vinden.”
TOP 3 ARBEIDSVOORWAARDEN
(Jongerenonderzoek 2024, Mediatest)
ONTWIKKEL KANSEN
FLEXIBELE
UREN
EERLIJKE BELONING
Eerst zaaien, dan oogsten
En waarom zou het bijzonder zijn? Gen Z’ers zijn duidelijk in hun wensen en dealbreakers. Het schuurt als bedrijven die massaal opzijzetten, omdat ze niet passen bij hun status quo. Maar, verras deze jongeren eens met nieuwe initiatieven. Zodat zij de kans krijgen hetzelfde te doen bij jou. “Investeer in die relatie,” aldus René. “Geloof me, dat werkt beter dan al die quick fixes.” We kunnen het zelf niet beter zeggen.
5 TIPS OM GEN Z’ERS TE LATEN SHINEN
1. Vergeet de vooroordelen
Niemand wil met een 3-0 achterstand starten. Ga dus met een open blik je zoektocht in en kijk verder dan het cv. Om je daarna te laten verbazen door alle energie, skills en ideeën die de nieuwste generatie meebrengt.
2. Blijf ze uitdagen
Jongeren willen snel groeien. Geef die ruimte. Door ze de kans te geven om eigen ideeën te pitchen, bijvoorbeeld. Of – als het budget het toelaat – trainingen aan te bieden. Daar kan jouw bedrijf alleen maar van groeien.
3. Bouw een band op
Check regelmatig in om te zien hoe het gaat. Zowel op werk als privé. Jongeren gaan goed op persoonlijk contact. Zo voelen ze zich gezien en gewaardeerd. Waardoor ze harder voor je rennen.
4. Wees eerlijk met ze
Gen Z’ers prikken makkelijk door leugens heen. Niks geen vage redenen of om het onderwerp heendraaien, dus. Zeg liever direct wat er is. Of het nu goed of slecht nieuws is.
5. Investeer in de cultuur
Creëer een fijne en veilige sfeer, waar iedereen alles mag roepen. Jongeren voelen zich daar het allerprettigst bij. Plus, het levert jou ook allerlei nieuwe inzichten op.
SOCIAL IMPACT IN De PRAKTIJK